Kişisel gelişimde çok önemli bir yere sahip olan kitaplar çocukların gelişiminde de etkin oluyor. Çocuklar masal kahramanlarını da model alabiliyor. bu nedenle kitabın içindeki figürler, mesajlar, çocuğun gelişimine aracısız tesir ediyor. Çocuk ergen psikoloğu Aynur Sayım, çocuğun kitap seçiminde ebeveynin sorumlu olduğuna dikkat çekerek ‘Seçimi ebeveyn yapmalı. Çocukların kitap seçimleri, ara sıra onların ihtiyaçlarını açıklama ettiği gibi, ruh hallerini de ele verebiliyor.” diyor.
Kitaplar kişinin gelişiminde manâlı bir yere sahip. Özellikle de çocuklarda. Her yaşta farklı beceriler şampiyon, ayrı düşünüp ve davranan çocuk, bu yaşlarda anlaşılmaya ihtiyaç duyuyor. Burada ebeveynlere manâlı görevler düşüyor. Çünkü anlaşılma ihtiyacına yanıt bulamayan çocuk bambaşka arayışlara yönelebiliyor. İnternet, oyun ve kitaplar gibi.
Seçimi ebeveyn yapmalı…
Her gelişim döneminin özelliğini çakmak ve çocuğun o dönemde ihtiyaçlarını anlamanın önemli olduğuna dikkat çeken Üsküdar Üniversitesi Etiler Polikliniğinden Çocuk Ergen psikoloğu Aynur Sayım, çocuğun materyal seçiminde ebeveynin sorumluluk sahibi olduğuna dikkat çekiyor.
Anne babanın, çocuğunun nasıl öğrendiği, hangi yetilerinin geliştiği, neyi nasıl algıladığını, nasıl davranması gerektiğini ve eğitimi için hangi materyalleri seçmesi gerektiğine asistan olması gerektiğini ifade eden Sayım, bu dönemlerde çocukların model alarak, özdeşim kurarak öğrendiklerini kaydediyor. Sayım, kitapların çocuk gelişiminde manâlı bir yeri olduğunu vurguluyor.
Kitaplar aile çocuk arasındaki iletişimi güçlendiriyor…
Çocuğun, anne ve babasını model aldığı gibi, bir masal kahramanını veya sanatçıyı model alabileceğinin altını çizen uzman psikolog Sayım, kitabın içindeki bulunan figür, mesajların çocuğun öğrenmesinde fazla etkin öğeler olduğunu kaydediyor. Bilhassa de öğretici bedel taşıyan hikâye ve masalların çocuğun gelişimini olumlu yönde desteklediğini bildiren Sayım, kitapların aile ile çocuk arasındaki iletişimi de güçlendirdiğini açıklama ediyor.
Kitabın çocuğa kattıkları…
Kitap okumanın çocuğun dil, bilişsel, şehvetli ve sosyal gelişimini desteklediğinin altını çizen uzman psikolog Sayım, kitapların çocuğun düş gücünü, yaratıcılığını, sorun çözme becerilerini de geliştirdiğini söylüyor. Sayım çocuğun iyiyi de kötüyü de kitapla öğrenebileceğini hatırlatıyor.
“Yeniden, kitap okumak, çocuğun sosyo-kültürel değerlerini öğrenmesi, iyi-kötüyü, dürüst ve hatalı kavramlarını öğrenmesi ve soyut kavramların gelişmesi açısından önem taşımaktadır.”
Okuma alışkanlığı kazandırırken dikkat!
Ailenin, kitap okuma alışkanlığını kazandırırken, çocuğa girişim tarzının yük taşıdığını bildiren uzman psikolog Sayım, çocukla bu konuda kesinlikte bir çatışmaya girilmemesi uyarısında bulunuyor.
“Çatışmaya girmeden özendirici davranması, model olması kayda değer. Gelişim dönemlerini göz önüne alarak tercih yapmak siklet taşıyor ama kitapların her zaman da eğitici anlamda seçilmesi gerekmiyor. Çocuğa tercih yaptırmak da onların karar verme yetilerini geliştiriyor. Çocuk özdeşimi pozitif yapıyorsa veya yanlış modellemeleri fazlaca yapıyorsa, burada daha fazla ailedeki model eksikliğini ve hatalı yaklaşımları denetlemek ve bunlar üzerinde niyetlenmek gerekir. Anne-babanın çocuğa ayırdığı süre tatmin edici mi, kendileri dürüst model oluyorlar mı? Takviye alınması gereken bir sorun var mı?”
Seçilen kitap ruh halini yansıtıyor
Çocuğun her zaman benzer kitabı veya türünü okumak istemesinin bir sorunun ya da takıntılı ruh halinin ipuçlarını verebildiğini vurgulayan bilirkişi psikolog Sayım, kitap okumayı sevmeyen çocukların bir kısmında uyarı eksikliği gibi psikiyatrik sorunların da gözlemlendiğini kaydediyor.
“Evhamlı çocuklar dehşet içerikli kitaplardan ve filmlerden uzak duruyor veya aşırı tepki gösterebiliyor. Güç taşıyan öyküler, negatif öğeler daha çok depresyonun işareti olabiliyor. İçine kapanık çocuklar ise üzüntülü ve kendileriyle özdeşleşen hikâyelerden hoşlanabiliyor. Çocukların kitap seçimleri, ara sıra onların ihtiyaçlarını ifade ettiği gibi, ruh hallerini de ele verebiliyor.”
Çocuk her kitabı sevmiyor…
Bilirkişi psikolog Aynur Sayım, etkili bir dil kullanılmış olması, görsel materyallerden yararlanılmış olmasının da kitabı çocuğa sevdiren nedenlerden olduğunu kaydediyor. Üsküdar Üniversitesi’nin psikolojik ve pedagojik danışmanlığında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. nin çıkardığı çocuk ve gençlere karşın kitapların manâlı olduğuna dikkat çeken Sayım bu kitapların gelişime katkı maddesi sağladığını söylüyor.
Kişisel gelişimde fazla manâlı bir yere sahip olan kitaplar çocukların gelişiminde de etkili oluyor. Uzmanlar çocukların kitap seçiminde ebeveynin sorumluluk sahibi olduğuna uyarı çekiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder